- Editör
- #1
KralMarx
KKulüp
1980'lerde Richard Dennis tarafından hayata geçirilen Kaplumbağa stratejisi, "doğuştan tüccar olunmaz, öğrenilir" tezini kanıtlayan sıra dışı bir deneyin ürünüdür. Trend takibine odaklanan bu disiplinli yaklaşım, finans dünyasında kalıcı bir etki bırakmıştır. Peki, bu gizemli yöntem nasıl işliyor ve neden hala yatırımcıların ilgisini çekiyor? İşte detaylar ve bu efsanevi stratejinin derinlemesine analizi!
Kaplumbağa Stratejisini Kim Geliştirdi?
Kaplumbağa ticaret stratejisi, 1980'lerin başında "Çukurun Prensi" olarak bilinen emtia spekülatörü Amerikalı Richard Dennis tarafından geliştirilmiştir. Geleneksel "düşükten al, yüksekten sat" yaklaşımının aksine, bu strateji fiyat hareketlerindeki uzun vadeli eğilimleri (trendleri) yakalamayı hedefler. Dennis, ticaret deneyimi olmayan 20 öğrenciye borsada başarılı olmanın yollarını öğretebilmiş ve bu stratejiyle büyük bir başarı elde etmiştir. Bu deney, doğru kurallar ve disiplinle herkesin başarılı bir yatırımcı olabileceğini göstermiştir.1949 Chicago doğumlu Richard Dennis, finans dünyasında sıfırdan büyük bir servet yaratan nadir isimlerdendir. Genç yaşta CME (Chicago Mercantile Exchange) gibi büyük borsalarda çalışmaya başlamış ve ticaretin potansiyelini erken fark etmiştir. Başlangıçta mütevazı bir gelire sahipken, ticarete olan inancı onu önemli riskler almaya yöneltmiştir.
Dennis, stratejisini oluştururken yakınlarından aldığı 1600 dolar borçla işlem yapmaya başlamış ve küçük sözleşmelerle deneyim kazanmıştır. 1968-1969 yıllarında babasının rehberliğiyle önemli dersler çıkarmış ve ilk yatırım yılı olmasına rağmen mısır ticaretinde kâr elde etmiştir. 1970'te 3.000 dolar olan sermayesini 1973'te 100.000 dolara, 25 yaşında ise ilk milyon dolarına ulaştırmıştır. Kurduğu Drexel Fonu uzun yıllar başarılı olmuş ancak onu asıl üne kavuşturan "Kaplumbağalar" deneyi olmuştur.
Kaplumbağa Yöntemi Nedir?
1983 yılında Richard Dennis, yakın arkadaşı William Eckhardt ile ilginç bir iddiaya girdi. Eckhardt, başarılı tüccarların doğuştan yetenekli olduğuna inanırken, Dennis başarının öğrenilebilir bir disiplin meselesi olduğunu savunuyordu: “Herkes kurallara uyar, disiplinli olur ve gerçekten isterse başarılı olabilir.” Bu fikir ayrılığı, Dennis'i tarihe geçen "Kaplumbağalar" deneyine yöneltti.Florida'daki bir kaplumbağa çiftliği ziyareti sırasında ilham alan Dennis, seçeceği öğrencilere "Kaplumbağalar" adını verecekti. Tıpkı sabırla doğru yönde ilerleyen bu hayvanlar gibi, seçilen öğrenciler de doğru stratejilerle finansal başarıya ulaşacaktı.
Gazetelere verilen ilanlarla binlerce başvuru arasından zeka testleri ve risk yönetimi mülakatlarıyla ilk etapta 23 öğrenci seçildi. Bu grupta ticaret tecrübesi olmayanlar, kart oyunu ustaları, bir aktör ve bir matematikçi gibi farklı geçmişlere sahip insanlar vardı. Her birine Dennis'in sermayesinden 1 milyon dolarlık hesap verildi ve elde edilen kârın %85'i Dennis'e, %15'i öğrencilere ait olacaktı. Katı kurallar gereği, öğrenciler dışarıya hiçbir bilgi sızdırmayacaktı.
1984'te ikinci bir grup daha katıldı ve bu sefer başlangıç sermayeleri 50.000 ila 600.000 dolar arasında değişiyordu. Bu grupta Londra Vadeli İşlemler Borsası'nın kurucularından emekli bir pilot bile yer alıyordu.
Efsanevi yatırımcı Richard Dennis’in eğittiği ‘Kaplumbağalar’, basit kurallarla milyonlar kazandı - kanıt Kaynak
İlk yıllarda büyük kazançlar olmasa da, disiplinli bir şekilde kurallara uyanlar zamanla başarıya ulaştı. 1985'te sistem oturdu ve birkaç öğrenci ayrılmasına rağmen kalan Kaplumbağalar ortalama yıllık %100 getiri sağladı. Beş yıllık deneyin sonunda, başlangıçta yatırılan 23 milyon dolar 175 milyon dolara ulaşmıştı.
Dennis’in Başarı Formülü: Kaplumbağa Olmanın 4 Altın Kuralı
- Kurallara Sıkı Sıkıya Bağlı Kalmak: Her senaryo için belirlenmiş stratejilere duygusal kararlar yerine plânlı hareket etmek.
- İç Disiplin: Ani kazanç veya kayıplarda panik yapmadan uzun vadeli hedeflere odaklanabilmek.
- Zengin Olma Arzusu: Finansal başarıyı ulaşılabilir bir hedef olarak görmek ve bu yönde tutkuyla çalışmak.
- Çalışma İsteği: Sürekli öğrenmeye, pratik yapmaya ve piyasa bilgilerini güncel tutmaya istekli olmak.
Kaplumbağa Stratejisinin Temelleri
Richard Dennis, "Kaplumbağalar" olarak bilinen öğrencilerine haberleri ve finansal yorumları dikkate almamayı öğretti. Ona göre önemli olan varlığın fiyatı, likiditesi ve trendi idi. Öğrenciler, hangi piyasada işlem yaptıklarına fazla odaklanmadan bu evrensel sistemi başarıyla uygulayabildiler.Dennis bu yöntemi tamamen kendi başına icat etmedi. İlhamını, teknik analizin öncülerinden Richard Donchian'ın geliştirdiği Donchian Kanalı'ndan aldı. Donchian Kanalı, belirli bir zaman aralığındaki en yüksek ve en düşük fiyatları gösteren üç çizgiden oluşur. Üst çizgi o periyottaki en yüksek fiyatı, alt çizgi en düşük fiyatı, orta çizgi ise bu iki değerin ortalamasını temsil eder. Fiyatın bu kanalların dışına çıkması, potansiyel trend başlangıçları veya kırılmaları olarak yorumlanabilir.
Kaplumbağa stratejisi, uzun vadeli trendleri takip etmeye odaklanır. Amaç, az sayıda ancak büyük kazanç getiren işlemlerle yıl sonunda kârlı olmaktır. Bu yaklaşım, kârların zamanla birikmesine olanak tanırken, zarardaki işlemlerin hızlıca sonlandırılmasını hedefler.
Kaplumbağa Yönteminin Temel Kuralları:
- Basit Sistem, Az Gösterge: En sade ve az sayıda bileşenden oluşan bir sistem tercih edilir.
- Trendin Yönünden Ziyade Fırsata Odaklanma: Piyasanın genel yönü yerine, anlık kâr potansiyeli taşıyan hareketlere odaklanılır.
- Sadece Teknik Analiz: Temel analiz, haberler ve raporlar dikkate alınmaz; kararlar yalnızca grafikler üzerinden verilir.
- Trendin Büyük Bir Bölümünü Yakalamaya Çalışmak: Erken çıkışlardan kaçınılır ve trendin sonuna kadar pozisyon korunur.
- Kazanan Pozisyonları Piramitlemek: İşlem kâra geçtikçe ve trend devam ettikçe pozisyon kademeli olarak artırılır, ancak sermaye yönetimine dikkat edilir.
- Vaktinde Çıkış Yapmak ve Duygusal Bağ Kurmamak: Aşırı alım veya satım bölgelerinden kaçınılır ve trend bozulduğunda pozisyon derhal kapatılır.
- Pozisyon Büyüklüğünü Oynaklığa Göre Ayarlamak: Yüksek volatiliteye sahip varlıklar için daha küçük, düşük volatiliteye sahip olanlar için daha büyük pozisyonlar açılır.
- Kuralların Kesinliği: Hiçbir koşulda kurallar ihlal edilmez; kararlar duygularla değil, sistem tarafından verilir.
Kaplumbağa Yöntemiyle İşlem Açma Kuralları
Kaplumbağa stratejisinde işlem açma kararları tamamen önceden belirlenmiş kurallara dayanır; sezgiye veya tahmine yer yoktur. Bu sistemde hem kısa vadeli hem de uzun vadeli sinyaller takip edilir. Ancak, hangi zaman dilimi kullanılırsa kullanılsın, pozisyon açmak için fiyatın Donchian Kanalı'nı aşması beklenir.Kısa Vadeli İşlem Kuralları (20 Günlük Donchian Kanalı)
- Fiyat son 20 günün en yüksek seviyesini yukarı yönlü kırarsa alım (long) pozisyonu açılır.
- Fiyat son 20 günün en düşük seviyesini aşağı yönlü kırarsa satış (short) pozisyonu açılır.
Önemli bir nokta: Eğer önceki sinyale göre açılan işlem kârla sonuçlandıysa, yeni bir kısa vadeli sinyal görmezden gelinir. Bu durumda yeni bir pozisyon açmak için 55 günlük Donchian Kanalı'nın da kırılması beklenir. Ancak önceki işlem zararla kapandıysa, yeni sinyal dikkate alınır ve pozisyon açılır. Bu kuralda esneklik veya kişisel yorum söz konusu değildir.
Uzun Vadeli İşlem Kuralları (55 Günlük Donchian Kanalı)
- Fiyat 55 günlük aralığın en yüksek veya en düşük seviyesini kırdığında pozisyon açılır.
- Bu durumda önceki işlemin sonucu önemli değildir; sinyal geldiğinde pozisyon alınır.
Pozisyon Büyüklüğü ve Risk Yönetimi
Kaplumbağalara her işlem için hesaplarındaki toplam sermayenin sabit bir yüzdesini (%2) riske etmeleri öğretildi. Örneğin, 1.000 dolarlık bir hesapta tek bir işlemde en fazla 20 dolar risk alınabilir.Ayrıca, aynı sektördeki varlıklarda yoğunlaşmaktan kaçınmak için pozisyon çeşitlendirmesi vurgulandı. Bu strateji, riskleri yönetirken farklı piyasalarda işlem yapma esnekliği sunar.
Kaplumbağa Yöntemiyle Alım Satım Kapatma ve Risk Yönetimi Kuralları
Kaplumbağa stratejisinde pozisyon kapatma kuralları belirli fiyat hareketlerine dayanır. Kısa vadeli alım pozisyonları fiyatın 10 günlük Donchian Kanalı'nın altına düşmesiyle, kısa vadeli satım pozisyonları ise fiyatın 10 günlük Donchian Kanalı'nın üzerine çıkmasıyla kapatılır. Uzun vadeli pozisyonlar ise 20 periyotluk Donchian Kanalı'nın ters yönde kırılmasıyla sonlandırılır.Dennis ve Eckhardt, öğrencilerin duygusal kararlar vermesini engellemek ve piyasaya rastgele giriş çıkışları önlemek amacıyla katı kurallar belirlediler. Öğrenciler, özellikle kayıplara verdikleri tepkileri ve işlemlerini nasıl algıladıklarını anlamak için duygu yönetimi üzerine çalıştılar. Bu stratejinin temel prensibi, oluşan kayıpların, büyük kazançlı işlemlerle telafi edilebilmesidir.
Risk Yönetimi ve ATR (Ortalama Gerçek Aralık) Gösterge Kullanımı 
Risk yönetimi, Kaplumbağa yönteminin temel taşlarından biridir. Piyasaların günlük oynaklığını ölçen ATR (Ortalama Gerçek Aralık) göstergesi, fiyat hareketlerinin ne kadar dalgalı olduğunu anlamamıza yardımcı olur. ATR, belirli bir zaman dilimindeki fiyat aralıklarının ortalamasını alarak hesaplanır ve yüksek ATR değerleri piyasanın daha hareketli olduğunu gösterir.Kaplumbağa stratejisinde ATR, stop-loss seviyelerini belirlemek için kritik bir rol oynar. Giriş fiyatının ne kadar uzağına stop-loss yerleştirileceği, piyasanın oynaklığına göre ATR değeri kullanılarak belirlenir. Amaç, normal piyasa dalgalanmalarının pozisyonu gereksiz yere kapatmasını önlemektir. Örneğin, ATR değeri yüksekse, stop-loss daha geniş bir aralığa yerleştirilebilir.
ÖrnekEğer mısır vadeli işlemlerinde 250 dolardan alım yaptıysanız ve ATR değeri 7 dolarsa, stop-loss seviyeniz giriş fiyatının belirli bir katı (örneğin 2 katı) altında, yani 250 - (2 * 7) = 236 dolarda belirlenebilir.
TradingView gibi platformlarda ATR göstergesini kolayca bulup kullanabilirsiniz.
Kaplumbağa Stratejisinin Kripto Para Piyasasında Uygulama Ayarları
Kaplumbağa stratejisi 40 yılı aşkın bir süredir var olmasına rağmen, yüksek volatilite ve 7/24 işlem özelliği sunan kripto para piyasasında da uyarlanarak kullanılabilir. Kripto piyasasının kendine özgü yapısı nedeniyle bazı ayarlamalar yapmak faydalı olabilir:- Maksimum İşlem Hacmi: Kripto piyasasının oynaklığı göz önüne alındığında, her işlemde riske edilecek miktar, toplam sermayenin %1-2'sini geçmemeli, ek pozisyonlar için bu oran daha da düşürülmelidir (%0,25 civarı).
- İşlem Aracının Davranışını İzlemek: Farklı kripto paraların volatilite ve trend davranışları farklılık gösterebilir. Stratejiyi her birine ayrı ayrı uygulamadan önce dikkatli bir analiz yapmak önemlidir.
- Kripto Oynaklığına Uygun Ayarlamalar: Kripto piyasasındaki ani ve büyük fiyat hareketleri nedeniyle, daha uzun periyotlu Donchian Kanalları (örneğin 90 günlük) alım/satım sinyalleri için daha güvenilir olabilir. Kapanış sinyalleri için 45 günlük seviyeler kullanılabilir.
- Genişletilmiş Stop Loss: Kripto piyasasının yüksek oynaklığı nedeniyle standart 2N (2ATR) yerine 5N (5ATR) gibi daha geniş stop-loss seviyeleri kullanmak, ani fiyat dalgalanmalarının neden olduğu erken çıkışları önlemeye yardımcı olabilir.
- Kademeli Kâr Alma: Hedeflenen kâr seviyelerine (örneğin 8-10 ATR) ulaşıldığında pozisyonun bir kısmını kapatmak, kârı realize etmeye ve potansiyel geri dönüşlerden korunmaya yardımcı olur.
- Ek Sinyal Filtreleme: MACD ve RSI gibi trend takip göstergeleri, yanlış sinyalleri azaltmak ve stratejinin başarısını artırmak için ek filtreler olarak kullanılabilir.
- Çeşitlendirme: Kripto piyasası kendi içinde farklı kategorilere ayrılır (DeFi, metaverse vb.). Riski farklı kategorilere yaymak, tek bir alandaki olası kayıpları dengeleyebilir.
Örnek Senaryo:
17 Ocak 2025'te bitcoin fiyatının 90 günlük en yüksek seviyesi olan yaklaşık 105.700$'ı kırdığını varsayalım. Kaplumbağa stratejisine göre bu kırılma noktasında alım pozisyonu açılır. Kripto piyasasının oynaklığı nedeniyle stop loss, kırılma seviyesinin 5 ATR altında, örneğin 98.700$'da belirlenir. Trend devam ederse, pozisyon 45 günlük Donchian Kanalı'nın alt seviyesine dokunana kadar (ters sinyal oluşana kadar) korunur.
